In 2017 bestelt Arriva als eerste spoorwegmaatschappij bij Stadler 18 treinstellen van het type WINK. De treinstellen hebben het uiterlijk van FLIRT-treinstellen en kennen een powerpack zoals de GTW-treinstellen. Deze hybride powerpack is echter zo opgebouwd dat deze makkelijk aangepast kan worden van bijvoorbeeld diesel naar waterstof of zelfs elektrisch rijden met accu’s. De treinstellen van Arriva zijn bestemd voor de concessie in de noordelijke provincies. In juni 2020 komen de eerste drie stellen in Nederland aan. Tien maanden later komen alle 18 treinstellen in dienst.
Nadat in juli 2017 bekend wordt dat Arriva als enige bieder op de concessie ook in de periode december 2021 – december 2035 het regionale openbaar vervoer in Groningen en Fryslân mag uitvoeren, besluit de vervoerder het complete materieelpark GTW-treinstellen dat in de noordelijke provincies rijdt te moderniseren en 18 nieuwe treinstellen van het type WINK te bestellen. WINK is één van de producten van Stadler Rail en staat voor Wandelbarer Innovativer Naverkers-Kurzzug (converteerbare, innovatieve korte stoptrein). De treinstellen hebben twee rijtuigen met daartussen een powerpack met flexibele componenten voor energieopwekking en aandrijving.
Het model wordt aanvankelijk hybride FLIRT genoemd en zou bij Arriva de bijnaam Flirtino krijgen. De treinstellen hebben het uiterlijk van de FLIRT-treinstellen, maar kennen net als de GTW-treinstellen een powerpack. Door deze indeling hebben de stellen in de rijtuigbakken meer ruimte voor zitplaatsen achter de cabine. De treinstellen van Arriva zijn in eerste instantie als hybride dieseltreinstel uitgevoerd. De stellen rijden hierbij op HVO. Deze synthetische diesel stoot minder CO2 uit dan een reguliere dieseltrein. Daarnaast hebben de WINK’s batterijen voor het opslaan van remenergie.
De treinstellen van Arriva krijgen de nummers 601-618. In navolging van de namen van bekende personen op de GTW-treinstellen krijgen de WINK’s de naam van een bekende bestemming in de noordelijke provincies. Op 5 juni 2020 arriveren de 601, 602 en 604 als eerste drie WINK’s van Arriva in Nederland. In het najaar volgen de meeste andere stellen. Na een uitgebreid test- en instructieprogramma zet Arriva de stellen vanaf april 2021 in de reizigersdienst in.
Begin 2022 is het accupakket van treinstel 605 omgebouwd voor elektrische aandrijving. Eind februari dat jaar rijdt het stel een aantal proefritten op gedeeltelijk geëlektrificeerde trajecten in Gelderland en Overijssel. Op het niet geëlektrificeerde deel rijdt het stel als batterijtrein. Na de proef bekijken Arriva en Stadler of nog enkele treinstellen kunnen worden omgebouwd voor de inzet als batterijtrein op het relatief korte traject tussen Leeuwarden en Harlingen. Omdat op het baanvak ook EMRTS beproeft gaat worden, is in 2024 besloten de inzet als batterijtrein voorlopig op te schorten.
Inzet
Arriva zet de eerste treinstellen vanaf april 2021 tussen Leeuwarden en Harlingen Haven en tussen Leeuwarden, Sneek en Stavoren in. Ook rijden de stellen een deel van de treinen tussen Leeuwarden en Groningen. Enkele zomermaanden maken de stellen op de lijn Leeuwarden – Harlingen tijdelijk plaats voor GTW-treinstellen met extra capaciteit voor fietsen. Vanaf 2023 is een aantal WINK-treinstellen in de zomermaanden aangepast voor extra fietsvervoer. Zo houden de stellen de alleenheerschappij tussen Leeuwarden en Harlingen.
De treinstellen van Arriva zijn in eerste instantie uitgevoerd als hybride dieseltreinstel. De vervoerder is van plan de WINK’s in een later stadium om te bouwen voor hybride elektrische aandrijving. Hierbij worden de accu’s via een stroomafnemer vanuit de bovenleiding gevoed. Bij deze aanpassing worden de dieselmotoren en brandstoftanks verwijderd om plaats te maken voor extra accu’s. De actieradius van de volle accu’s ligt op 40 kilometer. Hierdoor hoeven geen complete trajecten geëlektrificeerd te worden. Begin 2022 past Stadler treinstel 605 aan voor verschillende testen voor het rijden op batterijen. Vanaf januari dat jaar gebruiken alle stellen de stroomafnemer al voor het opladen van de batterijen bij stilstand in Groningen en Leeuwarden. Vanaf de zomer van 2024 rijden de treinstellen als elektrische trein over het emplacement van Leeuwarden richting Harlingen en Sneek. Hiervoor is de bovenleiding richting de brug over het Van Harinxmakanaal verlengd.
Op de foto boven dit artikel vertrekt Arriva-WINK 617 op 17 april 2021 als stoptrein naar Stavoren uit Hindeloopen.