20 september 2024

Op 20 september 1839 rijden locomotieven De Arend en De Snelheid met negen personenwagens tussen Amsterdam en Haarlem de eerste trein in Nederland. Terwijl het 150-jarig bestaan van de spoorwegen in de zomer van 1989 met een groot evenement in Utrecht en diverse stoomritten door het hele land wordt gevierd, is de aanpak 25 jaar later wat kleinschaliger en vinden de activiteiten voornamelijk in Amersfoort plaats. In 2024 valt het jubileum (toevallig) samen met de Raildagen, het Open Trein Festijn in het Spoorwegmuseum en Stadskanaal onder Stoom en zijn er in het hele land volop activiteiten:

Raildagen

In navolging van de populaire ‘Tag der Schiene’ in Duitsland organiseert Railforum in 2023 als Nederlandse tegenhanger de Raildagen. In september 2023 laat een groot aantal spoorgerelateerde bedrijven aan het grote publiek zien hoe interessant de railsector is. Ook verschillende bouwprojecten, musea en stations zijn deze dagen te bezoeken. Op diverse locaties zijn speciale activiteiten en rondleidingen georganiseerd en gaan deuren open die anders voor het gewone publiek gesloten blijven. Zowel de Tag der Schiene als de Raildagen maken onderdeel uit van de European Mobility Week, het jaarlijkse initiatief van de Europese Commissie voor Duurzame Stedelijke Mobiliteit.

Al snel na de succesvolle eerste editie wordt bekend dat de Raildagen op vrijdag 20 en zaterdag 21 september 2024 terugkeren. Dit valt precies samen met het 185-jarig jubileum van de spoorwegen in Nederland.

Open Trein Festijn

Een groot deel van de materieelcollectie van het Spoorwegmuseum is normaal alleen van buiten te bezichtigen. Af en toe kunnen bezoekers onder begeleiding een historische trein van binnen bekijken. Speciaal voor de liefhebbers organiseert het museum in 2022 voor het eerst het zogenaamde Open Trein Festijn. Een lang weekend gaat een groot deel van de deuren open en staan in het hele museum rondleiders klaar om het publiek mee te nemen door een stukje spoorweghistorie.

Na een succesvolle eerste editie en het vervolg in 2023 organiseert het museum in het weekend van 20 tot en met 22 september 2024 de derde editie van het Open Trein Festijn. Drie dagen lang opent het museum weer een groot aantal deuren die normaal voor publiek gesloten blijven. Dit jaar zijn Koninklijk rijtuig SR10 en ICM-treinstel 4011 voor het eerst als nieuwe aanwinsten van het museum vanbinnen te bezichtigen. Daarnaast rijden Materieel ’46-treinstel 273 en Materieel ’54-treinstel 386 alle drie de dagen de reguliere pendeltrein tussen Utrecht Centraal en Utrecht Maliebaan.

Stadskanaal onder Stoom

Op zaterdag 21 en zondag 22 september 2024 organiseert Museumspoorlijn STAR het regelmatig terugkerende evenement Stadskanaal onder Stoom. Op beide dagen komt veel materieel van de vereniging in actie en zijn in de Groningse plaats onder andere historische boten en diverse andere stoomwerktuigen te zien. Ook is de 6513 van de SHM als oudste rijvaardige stoomlocomotief van Nederland te gast.

Boven dit artikel de feestelijke inwijding van de eerste Nederlandse spoorlijn tussen Amsterdam en Haarlem van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij op 20 september 1839 uit de collectie van het Rijksmuseum.