17 juli 2024
Eind jaren ’90 is de treindienst tussen Almelo en Mariënberg als eerste in Nederland gedecentraliseerd en openbaar aanbesteed. Vanaf 1998 wordt het vervoer verzorgd door Oostnet, Connexxion en Syntus. Vanaf december 2013 maakt de verbinding deel uit van de zogenaamde Vechtdallijnen en is Arriva verantwoordelijk voor de exploitatie van de treindienst. Een jaar eerder neemt de vervoerder al de treindienst op de Vechtdallijn tussen Zwolle en Emmen over van NS. In 2024 starten de provincies Drenthe en Overijssel de aanbestedingsprocedure voor de nieuwe concessie voor de Vechtdallijnen, die eind 2028 moet ingaan.
Aan de vooravond van de decentralisatie van de regionale treindiensten komt NS in 1995 met een lijst van dertig spoorlijnen die zonder subsidie niet rendabel te exploiteren zijn. De lijn tussen Almelo en Mariënberg is de meest verlieslijdende verbinding op de lijst. Terwijl de overheid bij 29 spoorlijnen financieel bijspringt, krijgen de provincie Overijssel en de Regio Twente een bijdrage om een busdienst tussen beide plaatsen op te starten. Verontruste reizigers en lokale bestuurders doen er veel aan om het opheffen van de treindienst te voorkomen. Uiteindelijk is de spoorlijn als eerste traject in Nederland gedecentraliseerd en openbaar aanbesteed.
Van Oostnet via Connexxion en Syntus naar Arriva
In mei 1998 neemt busbedrijf Oostnet de exploitatie van de treindienst tussen Almelo en Mariënberg over van NS. De Twentse vervoerder gaat in 1999 op in Connexxion. De vervoerder besteedt de treindienst tot 2003 uit aan Syntus. Hierna gaat voert Connexxion de treindienst zelf uit. In 2007 wordt de verbinding onderdeel van het zogenaamde Twents netwerk en gaat Syntus de treindienst weer voor Connexxion uitvoeren.
Datzelfde jaar nemen de provincies Overijssel en Drenthe de verantwoordelijkheid voor de treindienst tussen Zwolle en Emmen over van het Rijk. Samen met de Regio Twente, die het beheer over de verbinding Almelo – Mariënberg heeft, zijn de daaropvolgende jaren onder de naam Vechtdallijnen diverse verbeteringen doorgevoerd. De exploitatie van het baanvak Zwolle – Emmen gaat december 2012 van over naar Arriva. Het verbinding naar Almelo volgt een jaar later.
Een van de verbeteringen is het doortrekken van de stoptrein Almelo – Mariënberg naar Hardenberg vanaf eind augustus 2016. Nadat even sprake is van de inzet van batterijtreinen besluit de provincie Overijssel in de zomer van 2023 bovendien om de spoorlijn Almelo – Mariënberg te elektrificeren.
Verlenging concessie en nieuwe aanbesteding
In maart 2024 besluiten de provincies Overijssel en Drenthe de huidige concessie van de treindiensten op de zogenaamde Vechtdallijnen met een jaar te verlengen tot eind 2028. Op 10 juli dat jaar starten beide provincies de inschrijving voor de nieuwe concessieperiode die op 10 december 2028 moet ingaan en geldt voor een periode van 15 jaar. Geïnteresseerde bedrijven kunnen zich tot 20 januari 2025 inschrijven. De provincies hopen in april dat jaar hun keuze voor de (nieuwe) vervoerder bekend te maken.
Bij het opstellen van het Programma van Eisen is gebruik gemaakt van de wensen die gemeenten, consumenten- en reizigersorganisaties en Provinciale Staten van beide provincies hebben aangeleverd. Eén van de eisen is dat de (nieuwe) vervoerder uitgaat van het huidige vervoersaanbod maar daarnaast ook met voorstellen tot verbetering en uitbreiding van de treindiensten komt.
Arriva bestelt in 2010 voor de treindienst tussen Zwolle en Emmen 14 elektrische treinstellen van het type GTW. In de eerste jaren zijn enkele tweewagenstellen verlengd tot driewagenstel. In december 2016 voegt de vervoerder een vijftiende stel aan de materieelvloot toe. Voor de dienst tussen Almelo en Mariënberg, later Hardenberg zet Arriva twee, later drie LINT-treinstellen in. In de omschrijving voor de nieuwe concessie op de Vechtdallijnen worden de 15 GTW-treinstellen aan de eventuele nieuwe vervoerder ter overname aangeboden. Door de elektrificatie van de spoorlijn Almelo – Mariënberg moet de (nieuwe) vervoerder voor de treindienst op dit baanvak echter nieuw materieel aanschaffen.
Lees meer over de aanbesteding op tenderned.nl
Op de afbeelding hierboven een impressie van een GTW-treinstel in de huisstijl van RRReis. Bron: Brandguide.rrreis.nl
Op de foto boven dit artikel rijdt Arriva-treinstel 524 op 26 maart 2016 van Zwolle naar Emmen bij Veenoord langs één van de laatste restanten van de NAM-lijn naar Schoonebeek.