12 april 2025
In 1994 bestelt de Deutsche Bahn dertien ICE 3M-treinstellen voor het grensoverschrijdende verkeer. Ook NS bestelt vier treinstellen van het type. De treinstellen komen tussen 1997 en 2000 in dienst. Vanaf eind 2000 rijden ze de ICE-dienst Amsterdam – Keulen – Fankfurt. Later zet de DB de stellen ook in tussen Frankfurt en Brussel in. Nog geen twintig jaar later krijgen de stellen steeds meer met hardnekkige storingen te maken. Medio juni 2024 zijn ze in het grensoverschrijdende treinverkeer vervangen door nieuwe treinstellen van het type ICE 3neo. Medio april 2025 gaan de laatste treinstellen definitief bij DB uit dienst. Op 12 april rijden treinstellen 4601 en 4651 een uitgebreide afscheidsrit door Duitsland én Nederland.
In navolging van de treinstellen van de types ICE 1 en 2 bestelt de Deutsche Bahn in 1994 bij Siemens 50 treinstellen van het type ICE 3 voor het binnenlandse langeafstandsvervoer en dertien stellen voor grensoverschrijdende treindiensten. Deze laatste stellen krijgen de type-aanduiding ICE 3M, waarbij de M staat voor multicourant. NS vult de bestelling aan met vier treinstellen. De serie ICE 3 onderscheidt zich van de oudere types doordat de treinstellen geen aparte motorrijtuigen hebben. De treinstellen hebben een maximale dienstsnelheid van 330 km/u. In Nederland rijden de stellen echter alleen over het conventionele spoor en de Betuweroute en hierdoor niet sneller dan 140 km/u. DB brengt de reguliere ICE 3-treinstellen onder in de Baureihe 403. De ICE 3M-stellen vormen de Baureihe 406 en krijgen de nummerreeks 4601-4613. De NS-treinstellen hebben de nummers 4651-4654.
Buitenlandse inzet ICE 3M-treinstellen
Het eerste NS-treinstel rijdt van juni tot november 2000 ter gelegenheid van de Expo 2000 als extra trein tussen Amsterdam en Hannover. In november 2000 nemen de treinstellen de EuroCity-dienst tussen Amsterdam en Keulen over. Hierbij rijdt dagelijks één trein van en naar Frankfurt (M). In de treindienst rijden zowel de Nederlandse stellen als Duitse soortgenoten. Vanaf december 2002 rijden de treinstellen alle treinen tussen Amsterdam en Frankfurt. Vanaf december 2003 rijdt één trein door naar Basel.
In 2007 zijn zes treinstellen aangepast voor de treindienst in België en Frankrijk. De stellen zijn ondergebracht in de aparte nummerreeks 4680-4685. Datzelfde jaar gaat de rechtstreekse treindienst tussen Frankfurt en Brussel van start.
Steeds meer defecten
De ICE 3M-treinstellen raken opvallend vaak defect. Zo valt de airco tijdens de zomermaanden regelmatig uit. Ook doen zich andere defecten voor, vooral tijdens de inzet onder gelijkspanning. Zo moet regelmatig bij Zevenaar een gestrand treinstel worden weggesleept. Doordat maar een beperkt aantal treinstellen beschikbaar is en NS niet met vervangend materieel naar Emmerich kan rijden, lopen reizigers vaak uren vertraging op.
Complete serie treinstellen vervangen
De treinstellen hebben nooit een grote revisie gehad en ook de ETCS-installatie kan de laatste jaren niet meer worden bijgewerkt. Omdat alleen binnenlandse inzet geen oplossing is, besluit DB de treinstellen binnen afzienbare tijd af te voeren. Dit is mogelijk door de bestelling van 30 extra treinstellen van het type ICE 3neo bovenop de 43 treinstellen die DB al eerder bij Siemens besteld heeft. De extra treinstellen zijn ook geschikt voor de inzet in België en Nederland.
Terwijl de eerste treinstellen voor de binnenlandse dienst eind 2022 de eerste reizigers vervoeren, rijden eerste internationale stellen vanaf de zomer van 2023 proefritten in België en Nederland. In het voorjaar van 2024 zijn de stellen in beide landen toegelaten.
Wisseling van de wacht in Nederland en België
In juni 2024 zijn de ICE 3M-treinstellen in alle ICE-diensten tussen Frankfurt, Amsterdam én Brussel vervangen door stellen van het type ICE 3neo. De ICE 3M-stellen mogen nog enige tijd in de binnenlandse ICE-diensten rond Frankfurt en Keulen rijden. De treinstellen van NS gaan hierbij over naar Deutsche Bahn.
ICE 3M definitief uit dienst
Ondanks dat de eerste reeksen reguliere ICE-treinstellen al ruim dertig jaar oud zijn, is het type ICE 3M de eerste dat volledig uit dienst gaat. Volgens plan is de inzet van de slechts 25 jaar oude treinstellen na 16 april 2025 definitief voorbij. Inmiddels biedt Deutsche Bahn de treinstellen te koop aan.
Voorafgaand aan de laatste dag bij DB organiseren Deutsche Bahn en NS International op 12 april 2025 met twee treinstellen een afscheidsrit door Duitsland en Nederland. De 4601 en 4651 rijden hierbij, voorzien van een aantal bijpassende stickers een flinke rit vanuit Hannover naar Frankfurt. De trein rijdt vanuit Bad Bentheim door Nederland onder andere via Almelo, Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven naar Aachen.
Aan belangstelling is tijdens de rit geen gebrek. Onder andere op treinposities.nl is een groot aantal foto’s te vinden.
In 2010 heeft DB plannen om met de ICE 3M-treinstellen ook naar Londen te gaan rijden. In oktober dat jaar maakt treinstel 4685 testritten in de Kanaaltunnel. Ook is het treinstel, voorzien van een ICE-logo met Union Jack, op 19 oktober dat jaar op London St. Pancras aan de pers gepresenteerd. Tijdens de afscheidsrit op 12 april 2025 is op treinstel 4651 een subtiele verwijzing naar het korte Britse avontuur van de ICE aangebracht:
Op 12 april 2025 vindt in Duitsland en Nederland het afscheid van de ICE 3M-treinstellen plaats. Treinstellen 4601 en 4651 starten de rit op station Hannover Messe/Laatzen, wat in juni 2000 de eerste bestemming van de ICE International uit Nederland is. Eén treinstel is bestemd voor genodigden. In het andere stel kan iedereen met een geldig vervoerbewijs na reservering plaatsnemen. De rit is al een aantal dagen vantevoren compleet volgeboekt. Na Hannover rijdt de trein via Rheine en Deventer naar Amsterdam. Hiervandaan rijdt het duo via de Oude Lijn naar Rotterdam. Vervolgens gaan de stellen via Eindhoven en Sittard naar Aachen. Vanuit de Domstad rijdt de trein nog naar Köln naar Frankfurt. Op onderstaande kaart is de complete route te zien:
Hierboven enkele foto’s van de ICE 3M-treinstellen in Nederland door de jaren heen.
Op de foto boven dit artikel rijden ICE 3M-treinstellen 4601 en 4651 tijdens de afscheidsrit van Hannover naar Frankfurt op 12 april 2025 bij buurtschap De Huurne.