Voordat een trein in Nederland mag rijden, moet de treinfabrikant eerst toelatingstesten uitvoeren. Na een uitgebreid toelatingsprogramma zijn de ICNG-treinstellen door de Inspectie Leefomgeving en Transport officieel goedgekeurd voor het Nederlandse spoor. Dit betekent dat NS de nieuwe treinstellen vanaf nu in de reizigersdienst mag inzetten. Door nawerk zijn echter nog geen treinstellen beschikbaar. In de loop van het voorjaar hoopt NS tussen Amsterdam, Rotterdam en Breda het proefbedrijf met reizigers te kunnen starten. 

NS bestelt in 2016 bij het Franse Alstom 79 nieuwe enkeldekstreinstellen ter vervanging van de Intercityrijtuigen en een deel van de ICM-treinstellen uit de jaren ’80. De treinstellen van het type Coradia Stream krijgen bij NS de projectnaam Intercity Nieuwe Generatie en zijn naast het conventionele spoorwegnet ook geschikt voor de HSL-Zuid. Hier zijn ze indirect de vervanger van de V250-treinstellen. Twintig extra treinstellen zijn bovendien geschikt voor de treindienst naar België.

Begin 2019 is het eerste treinstel gereed en beginnen de testritten op het testcircuit in het Tsjechische Velim. In de loop van het jaar komen nog enkele treinstellen op de baan voor diverse testen in Duitsland en de Weense klimaatkamer. Op 23 mei 2020 komt het eerste ICNG-treinstel in Nederland aan. Anderhalf jaar later is het materieel officieel toegelaten op het Nederlandse spoorwegnet en begint het proef- en opleidingsprogramma.

In de loop van 2022 levert Alstom nog enkele treinstellen. In de loop van het jaar komen verschillende softwareproblemen aan het licht. Met een software-update is een deel van de kinderziektes opgelost, maar ontstaan ook weer nieuwe problemen. Ook blijkt dat de laskwaliteit bij de geleverde proeftreinstellen niet aan de eisen voldoet. Alle in Nederland aanwezige treinstellen moeten daarom ook voor herstelwerk terug naar de fabriek.

Intussen maakt de Inspectie Leefomgeving en Transport op 5 januari 2023 bekend dat de treinstellen officieel aan de toelatingseisen voldoen en zijn goedgekeurd voor het Nederlandse spoor. Het wachten is nu tot de fabrikant de eerste herstelde en nieuwe treinstellen aan NS overdraagt. Hierna volgt opnieuw een testprogramma, waarna de eerste proefritten in de reizigers kunnen plaatsvinden.

NS is van plan nog in de eerste helft van dit jaar te starten met de derde fase van het zogeheten proefbedrijf. Hierbij gaan de treinstellen voor het eerst proefrijden in de reizigersdienst. Zoals gepland gebeurt dit op de IC Direct-verbinding Amsterdam – Rotterdam – Breda. In de loop van het voorjaar moeten de eerste treinstellen in de reguliere dienstregeling zijn opgenomen en rijden ze naast een deel van de huidige IC Direct treinen ook in de Intercityverbinding tussen Den Haag en Eindhoven. In het najaar van 2023 volgt een deel van de Intercity’s tussen Den Haag, Groningen en Leeuwarden.

De geplande doorkoppeling van de IC Direct met de treindiensten die over de Hanzelijn rijden, vindt waarschijnlijk pas plaats bij het ingaan van de dienstregeling 2025. Dat jaar moeten de treinstellen ook de IC-treinen naar Brussel gaan rijden.

De Inspectie Leefomgeving en Transport is de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De ILT handhaaft de naleving van wetten en regelgeving door middel van toezicht, dienstverlening en opsporing op het gebied van transport, infrastructuur, milieu en wonen. Voordat een nieuw materieeltype op de markt komt, moet het een voertuigvergunning hebben. De ILT en de European Railway Agency (ERA) behandelen deze vergunningaanvragen. De ERA heeft hiervoor de one-stop-shop (OSS) ingericht. Als aan alle voorwaarden is voldaan komen de vergunde voertuigtypen in het register European Register of Authorised Types of Vehicles (ERATV). Voor een nieuw materieeltype dient de fabrikant een aanvraag met casus “first authorisation” in bij de one-stop-shop OSS. Daarbij geeft de fabrikant aan of hij het ontwerp wil laten vergunnen en/of een spoorvoertuig op de markt wil brengen (Authorisation for placing on the market (APOM)). Een typegoedkeuring (type authorisation) is een vergunning voor de bouw van voertuigen van dat specifieke type. De eerste fabrikant die het ontwerp van een nieuw type laat vergunnen, is de typehouder van die vergunning.

In het voorjaar van 2023 stromen de eerste ICNG-treinstellen in de reizigersdienst in. Op 12 november 2022 is het nog niet zo ver en zijn de 3302 en 3301 bij Biezenmortel onderweg voor het testprogramma in België.

Lees hier het persbericht van NS

Op de foto boven dit artikel staan op 11 december 2022 drie ICNG-treinstellen in verschillende uitvoeringen opgesteld voor de Wagenwerkplaats in Amersfoort al in de startblokken om ingezet te worden. Van links naar rechts de 3207 in de ‘klassieke’ NS-uitvoering, de 3303 voor de Beneluxdienst met nieuwe ‘flow’ en de 3204, nog grotendeels zonder bestickering.