23 juni 2024

Vanwege strengere Europese regelgeving is sinds de zomer van 2022 minder museummaterieel op de hoofdspoorlijnen te zien. Belangrijkste oorzaak is dat onder andere het Spoorwegmuseum niet beschikt over de zogenaamde Entity in Charge of Maintenance. Door aangescherpte regels moeten alle railvoertuigen die worden ingezet op de hoofdspoorlijnen in de Europese Unie vanaf 16 juni 2022 over dit certificaat beschikken. Ruim twee jaar later haalt het museum het certificaat binnen en kan het museummaterieel eindelijk weer de baan op!

Sinds jaar en dag kunnen gezelschappen spoorwegmaterieel huren voor het maken van een treinrit buiten de normale dienstregeling. Vaak wordt hier het reguliere spoorwegmaterieel voor gebruikt. Daarnaast stelt NS sinds 1973 De Kameel ter beschikking als VIP-car. Sinds het NS-jubileum in 1989 laat het Spoorwegmuseum enkele historische treinen uit de collectie weer rijvaardig maken. Naast speciale ritten voor het museum, rijdt het materieel ook af en toe een gezelschapsrit op het hoofdrailnet. Rond de eeuwwisseling ontstaan ook diverse particuliere clubs die terzijde gesteld NS-materieel rijvaardig behouden. Omdat de stichtingen geen eigen museumlijn hebben, zijn ze voornamelijk afhankelijk van de verhuur van het materieel voor gezelschapsritten.

Door de hoge kosten en het gebrek aan belangstelling weet niet elke organisatie te overleven. Veel materieel wisselt in de loop der tijd van eigenaar, wordt als statisch object bewaard of uiteindelijk gesloopt. Anno 2024 is het meeste rijvaardige historische reizigersmaterieel bij het Spoorwegmuseum te vinden. Veel historische treinen zijn daarnaast ondergebracht bij de Stichting 2454 Crew. Naast DE-loc 2454 verzamelt de stichting sinds 2019 een flinke collectie voormalig NS-materieel voor de commerciële inzet.

Na corona gooit de EU roet in het eten

Nadat in de coronaperiode amper ritten zijn georganiseerd, is het materieel van het Spoorwegmuseum in 2022 opnieuw opvallend afwezig op het Nederlandse spoorwegnet. De reden is nu dat het museum niet beschikt over de zogenaamde Entity in Charge of Maintenance. Door aangescherpte regels moeten alle railvoertuigen die worden ingezet op de hoofdspoorlijnen in de Europese Unie vanaf 16 juni 2022 over dit certificaat beschikken. De ECM zorgt ervoor dat elk voertuig volgens de juiste normen wordt onderhouden en zo dus veilig is voor gebruik.

De certificering geldt voor al het reizigersmaterieel, locomotieven, goederenwagons en het rollend materieel van spooraannemers. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende punten die bij het onderhoud van railvoertuigen komen kijken. Voortaan moet niet alleen de werkplaats voldoende gecertificeerd zijn, maar ook degene die tijdens het dagelijks gebruik verantwoordelijk is voor het onderhoud en de veilige technische staat van de trein.

Wel oude treinen op de baan, niet van het Spoorwegmuseum

Terwijl het Spoorwegmuseum bezig is met het certificeringstraject, lijkt de vraag naar gezelschapsvervoer na de coronaperiode een vlucht te nemen. Hierdoor is het materieel van de 2454 Crew veelvuldig op het spoor te zien en rijdt de stichting zelfs ritten voor het museum. Ook de rode Plan V 466 van de Karel Foundation en materieel van de SSN en de VSM is op het hoofdrailnet te zien. Tijdens het 150-jarig bestaan van de Oosterspoorbaan en het Maliebaanstation rijdt het materieel van laatstgenoemde vereniging zelfs een aantal ritten van en naar het Spoorwegmuseum. De materieelcollectie van het museum zelf wisselt alleen op het museumterrein af en toe van plek.

ECM certificaat is binnen!

Tijdens de algemene ledenvergadering van de  Vrienden van het Spoorwegmuseum op 22 juni 2024 wordt bekend dat het museum het benodigde ECM-certificaat verworven heeft. Hierdoor kan het materieel van het museum na ruim twee jaar weer de baan op.

Tot juni 2022 is het materieel van het Spoorwegmuseum regelmatig op het hoofdrailnet te zien. Op de foto’s hieronder een kleine impressie:

Lange tijd heeft elke EU-lidstaat eigen regels rondom het onderhoud van rollend materieel en de bijbehorende veiligheidseisen. Vanaf 2010 wordt dit met de invoering van zogenaamde ECM-regels gelijkgetrokken voor goederenwagens. ECM staat hierbij voor Entity in Charge of Maintenance. Voor al het andere spoorwegmaterieel is ECM-certificering vrijblijvend. In 2019 is besloten dat per 16 juni 2022 ECM-certificering vereist is voor het onderhoud van alle andere railvoertuigen. De gecertificeerde werkplaatsen zijn verantwoordelijk voor het veilig functioneren van het voertuig en voor de conformiteit met de relevante technische specificaties voor interoperabiliteit. Daarnaast moet de ECM toezien of de onderhoudsprocessen voldoen aan de wetgeving. De ECM is bovendien verantwoordelijk voor de coördinatie van de vier gedefinieerde ‘functies’ van het onderhoudsproces. De ECM kan een spoorwegonderneming zijn, een voertuigeigenaar of een Infrabeheerder met eigen voertuigen. Een officieel geregistreerde ECM moet altijd de functie ‘ECM I’ uitvoeren. Deze kan daarnaast de overige functies II, III of IV in eigen beheer uitoefenen of ervoor kiezen om een ​​of meer van de functies te delegeren aan een externe partij. Een ECM II verzorgt de onderhoudsontwikkelingsfunctie, beheert de onderhoudsdocumentatie en onderhoudsinstructies, houdt deze actueel en stelt deze zo nodig bij. Een ECM III bewaakt de termijn waarbinnen onderhoud moet worden gedaan. Tenslotte is ECM IV de partij die het onderhoud daadwerkelijk uitvoert.

Lees ook het bericht over het binnenhalen van het certificaat op vriendennsm.nl

Op de foto boven dit artikel de enige keer sinds juni 2022 dat materieel van het Spoorwegmuseum op eigen kracht op het hoofdrailnet te zien is. Na een mislukte generale repetitie een week eerder, brengen Materieel ’54-treinstel 386 en Materieel ’46-treinstel 273 het opgeknapte Materieel ’36-treinstel 252 op 21 mei 2023 van het depot in Blerick naar het museum. De trein rijdt die dag onder de vlag van Railexperts. Op de foto de doorkomst van de trein in Deurne.