Niet eerder zoveel goederen over het spoor

Op 14 februari 2023 presenteert ProRail het jaarrapport Ontwikkeling Spoorgoederenverkeer in Nederland, waarbij 2022 wordt vergeleken met 2021. In het rapport blijkt dat niet eerder zoveel goederentreinen door Nederland rijden als in het afgelopen jaar. De groei blijft enigszins beperkt door diverse langdurige buitendienststellingen. Zo ligt het vervoer via de belangrijkste route via Zevenaar in 2022 wekenlang stil vanwege de aanleg van het derde spoor tussen Emmerich en Oberhausen. Ook de Havenspoorlijn, de Brabantroute en de route via Bad Bentheim zijn door werkzaamheden een aantal weken niet te gebruiken. Werkzaamheden aan de Montzenroute zorgen er echter voor dat treinverkeer tussen België en Duitsland in het voorjaar enkele weken gedeeltelijk via Nederland wordt omgeleid.

In 2022 heeft de oorlog in Oekraïne een belangrijke invloed op het goederenvervoer per spoor. Zo komt de aanvoer van Russisch gas grotendeels stil te liggen en gaat vooral Duitsland veel meer energie opwekken met steenkool. Zo worden diverse kolengestookte energiecentrales die het kader van de ‘Kohlesausstieg’ in 2022 gesloten zouden worden, langer open gehouden. Ook zijn eerder gesloten centrales opnieuw opgestart. Het het aantal kolentreinen naar Duitsland en Polen stijgt in 2022 dan ook met ongeveer 25 procent. In totaal rijden bijna 3.900 beladen kolentreinen door Nederland, bijna 1.000 meer dan het jaar ervoor. Aan de andere kant zorgt de oorlog juist voor een halvering van het aantal treinen dat normaal via de Nieuwe Zijderoute door Rusland tussen Nederland en China zouden rijden. Deze treinen moeten nu via langere routes met lagere capaciteit rijden.

Net als in voorgaande jaren blijft het aantal intermodale treinen verder stijgen. Dit komt vooral dat trailers steeds makkelijker per spoor vervoerd kunnen worden. Het afgelopen jaar zijn diverse nieuwe shuttle-diensten opgestart en de frequenties van bestaande diensten verhoogd. Een belangrijk aandeel van de groei komt door de opening van spoorterminal Trade Port Noord bij Venlo in 2021. Vanaf deze terminal is in 2022 een aantal nieuwe verbindingen opgestart.

Sinds jaar en dag gaan verreweg de meeste goederentreinen die Nederland verlaten naar bestemmingen in Duitsland of verder. In 2022 zijn dat er bijna 50.000, dat is maar liefst 7 procent meer dan in 2022. Ondanks de langdurige werkzaamheden aan het derde spoor tussen Emmerich en Oberhausen, verlaat ruim de helft van deze treinen Nederland via Zevenaar. Ruim 95% van de goederentreinen bereikt de grensplaats via de Betuweroute.

Het grensoverschrijdende goederenvervoer tussen Nederland en België is in 2022 afgenomen. Voornaamste oorzaak is dat er minder treinen vanuit Zeeuws-Vlaanderen naar België rijden.

Uiteraard blijft ProRail zich ook in 2023 volop inzetten om het spoorgoederenvervoer verder te faciliteren. Zo wordt de infrastructuur van de Havenspoorlijn verbeterd en wordt gekeken naar digitale innovaties om de spoorcapaciteit beter te benutten. Daarnaast krijgt het goederenvervoer per spoor in 2023 net als afgelopen jaar met grootschalige werkzaamheden op de belangrijkste routes.