4 januari 2025
In december 2016 introduceert het Oostenrijkse ÖBB de succesformule Nightjet. Niet alleen de eigen slaaptreinen, maar ook overgenomen diensten van partijen die geen brood in het concept zien, gaan onder de nieuwe merknaam rijden. De daaropvolgende jaren is de slaaptrein in heel Europa bezig met een opvallende opmars. Zo rijdt de Nightjet vanaf mei 2021 ook naar Nederland. Diezelfde periode start de ÖBB met de vernieuwing van het materieelpark. De nieuwe rijtuigen komen vanaf eind 2023 onder de naam Nightjet New Generation geleidelijk in dienst. Volgens plan worden de nieuwe comfortabele slaaptreinen vanaf april 2025 ook naar Nederland ingezet.
Op vrijdag 9 december 2016 vertrekt onder grote belangstelling na 115 jaar de laatste reguliere slaaptrein vanuit Amsterdam. De CityNightLine naar Basel en Zürich is de laatste nachttrein die op dagelijkse basis vanuit Nederland rijdt. Door de toenemende concurrentie van goedkope vluchten verdwijnt rond de eeuwwisseling al de ene na de andere slaaptrein. In het voorjaar van 2016 besluit Deutsche Bahn klassieke nachttrein niet meer in de komende dienstregeling op te nemen, waarmee ook in Nederland een einde komt aan de laatst overgebleven slaaptrein.
ÖBB introduceert Nightjet
In tegenstelling tot DB ziet het Oostenrijkse ÖBB nog wel brood in het concept slaaptrein. Het bedrijf neemt in december 2016 dan ook een aantal treindiensten en tientallen rijtuigen over van DB. Samen met de bestaande slaaptreinen van de vervoerder gaan de treinen vanaf die maand verder onder de nieuwe merknaam Nightjet. De daaropvolgende jaren is de complete vloot rijtuigen gemoderniseerd en van de nieuwe donkerblauwe huisstijl voorzien.
Terugkeer slaaptrein in Nederland
Onder andere de toenemende afkeer tegen de milieubelasting van het vliegverkeer zorgt ervoor dat de internationale trein de laatste jaren als duurzaam alternatief voor het langeafstandsverkeer in heel Europa aan een opmars bezig is. Zo worden oude verbindingen nieuw leven ingeblazen en worden nieuwe verbindingen opgestart. Ook commerciële vervoerders starten nieuwe treindiensten
Het Oostenrijkse Nightjet heeft een belangrijk aandeel in het steeds groter wordende netwerk van slaaptreinen. Zo is de in 2016 van DB overgenomen Duitse slaaptrein tussen Wenen en Düsseldorf eind mei 2021 doorgetrokken naar Amsterdam en kent ook Nederland weer een slaaptrein.
In december 2021, vijf jaar na het opheffen van de CityNightLine van Amsterdam naar Basel en Zürich, keert ook deze verbinding, nu onder de Nightjet-vlag, terug op het Nederlandse spoor.
Nightjet New Generation
Voor het uitbreiden van de treindiensten en ter vervanging van de oudere rijtuigen bestelt ÖBB intussen bij Siemens een flink aantal nieuwe rijtuigen. De rijtuigen krijgen de bijnaam Nightjet New Generation en vormen uiteindelijk 33 vaste treinstammen. De eerste stammen komen vanaf december 2023 geleidelijk in dienst en rijden inmiddels vanuit Oostenrijk naar Hamburg en Rome.
De nieuwe rijtuigen zijn een stuk comfortabeler dan hun voorgangers en voorzien van alle moderne technologieën. Ook zijn de bedden in een deel van de coupés de lengterichting geplaatst in plaats van overdwars. En hebben de coupés een eigen toilet en douche.
Nieuw zijn de 28 eenpersoons minicabines. Voor reizigers met beperkte mobiliteit bevindt zich in elke treinstam een barrièrevrije coupé met een rolstoeltoegankelijk toilet. De zitplaatsen zijn in de nieuwe rijtuigen niet meer ondergebracht in aparte zespersoonscoupés maar in één open afdeling.
Volgens plan kunnen reizigers vanaf 7 april 2025 ook tussen Wenen en Amsterdam gebruikmaken van de Nightjet New Generation. Voorafgaand aan de inzet vindt komende maanden het test- en opleidingsprogramma plaats.
In navolging van de succesvolle terugkeer van de slaaptreinen op het Europese spoor starten ook steeds meer particuliere bedrijven met eigen treindiensten. Zo rijdt reisorganisatie Flywise Travel vanaf oktober 2021 in samenwerking met TCS ruim twee jaar onder de naam Green City Trip vanuit Nederland met een eigen slaaptrein naar verschillende Europese steden. Vanaf begin 2023 rijdt European Sleeper met een slaaptrein vanuit Brussel via Amsterdam naar Berlijn, later Praag. In februari en maart 2025 rijdt de vervoerder bovendien met een slaaptrein naar diverse wintersportbestemmingen en Venetië. Ook heeft European Sleeper vergevorderde plannen voor een slaaptrein tussen Amsterdam en Barcelona.
Hierboven twee impressies van de nieuwe rijtuigen van de Nightjet New Generation. Op Nightjet.com is een uitgebreide beschrijving van de rijtuigen te zien en kan een interactieve reis door de trein worden gemaakt.
Bekijk ook de fotoreportage met uitgebreide omschrijving op seat61.com.
Hierboven een fragment van de Nightjet New Generation zoals deze op nightjet.com te zien is. De vaste treinstammen hebben voor het eerst een stuurstandrijtuig. Het front heeft het uiterlijk van een Vectron-locomotief, eveneens van Siemens.
Op de foto boven dit artikel rijdt NS-Vectron 193 932 op 15 december 2024 nog met een traditionele Nightjet vanuit Wenen Deventer binnen. De treinen rijden vanaf die dag via de Hanzestad en vermijden zo de route via Emmerich die in 2025 en 2026 veelvuldig gestremd is door werkzaamheden.