9 juli 2024

In het najaar van 2022 ontdekt ProRail in een viaduct van de Hogesnelheidslijn scheurtjes in het laswerk. Hierna is de snelheid van het treinverkeer beperkt tot maximaal 80 km/u. Omdat tussen Hoofddorp en de Groene Hart Tunnel negen vergelijkbare kunstwerken zijn gebouwd, geldt hier sindsdien een snelheidsbeperking van 160 km/u. Begin 2024 blijkt dat meer kunstwerken scheuren vertonen. Hierna is de snelheid op het complete traject verlaagd naar 120 km/u. In juli 2024 is de maximale snelheid op vijf viaducten zelfs teruggebracht naar 80 km/u. Pas eind 2025 zijn de definitieve herstelwerkzaamheden gepland.

Nadat ProRail in het najaar van 2022 in het viaduct van de Hogesnelheidslijn over de Zuidweg ten zuiden van Rijpwetering scheurtjes in het laswerk ontdekt, is de snelheid van het treinverkeer hier beperkt tot maximaal 80 in plaats van 300 kilometer per uur. Omdat tussen Hoofddorp en de Groene Harttunnel negen vergelijkbare kunstwerken zijn gebouwd, geldt voor het complete traject sindsdien een snelheidsbeperking van 160 km/u.

Maximum snelheid verder verlaagd

In afwachting van de herstelwerkzaamheden, laat ProRail begin 2024 een quickscan uitvoeren om te onderzoeken of de snelheid ter hoogte van het viaduct bij Rijpwetering ook naar 160 km/u verhoogd kan worden. In het onderzoek zijn ook de negen vergelijkbare viaducten meegenomen.

Uit het onderzoek blijkt echter dat de constructie van vijf van die negen kunstwerken zelfs niet sterk genoeg is om 160 km/u te blijven rijden. ProRail brengt hierna de maximale snelheid voor een deel van het traject tussen Hoofddorp en de Groene Harttunnel per 25 januari 2024 direct terug naar 120 km/u.

Ondanks de snelheidsverlaging, kunnen alle treinen blijven rijden. Terwijl de treinen van Eurostar en de ICNG-treinstellen van NS de vertraging op het resterende deel van de HSL weer inlopen, lopen treinen bestaande uit Traxx-locomotieven en IC-rijtuigen enkele minuten vertraging op. Voor de uitvoering van een betrouwbare dienstregeling besluit NS eind februari alsnog één trein per uur te schrappen.

Geen herstelwerkzaamheden, wel extra snelheidsverlaging

Om terug te keren naar de oorspronkelijke snelheid van 300 km/u moeten omvangrijke herstelwerkzaamheden worden uitgevoerd. Hiervoor moet het treinverkeer over de HSL minstens twee weken worden stilgelegd. Op 20 februari 2024 wordt bekend dat ProRail deze buitendienststelling pas voor eind 2025 heeft gepland.

Intussen maakt de infrabeheerder op 9 juli 2024 bekend dat vijf van de viaducten niet meer stabiel genoeg zijn voor de huidige snelheidsbeperking. ProRail brengt een dag later de maximale snelheid ter plaatse terug naar 80 km/u.

Gevolgen dienstregeling 2025

De extra snelheidsbeperking en het wachten op de herstelwerkzaamheden, zorgt ervoor dat NS de plannen voor de dienstregeling 2025 moet aanpassen. Dat jaar wil de vervoerder starten met de al jaren gewenste vervlechting van de dienstregelingen op de HSL en het hoofdrailnet. Zo gaat onder andere de IC Brussel vanaf december 2024 doorrijden naar Lelystad en rijdt de IC Direct Breda – Amsterdam via Amsterdam Zuid door naar Amersfoort Schothorst. Zodra er voldoende ICNG-treinstellen beschikbaar zijn, moeten deze treinen via de Flevopolder gaan doorrijden naar Groningen en Leeuwarden.

In eerste instantie is de bedoeling dat de IC Direct bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling alvast tussen Breda en Almere gaat rijden. De snelheidsbeperkingen op de HSL zorgen er echter voor dat deze geplande dienstregeling niet haalbaar is en de treinen nu tijdelijk naar Amersfoort gaan rijden. Omdat er onvoldoende geschikt materieel beschikbaar is om deze treinen verder door te laten rijden, komt de rechtstreekse treinverbinding tussen Enschede en Schiphol tijdelijk te vervallen.

De Hogesnelheidslijn-Zuid is tussen 2000 en 2006 aangelegd en bestaat feitelijk uit twee delen: Hoofddorp – Rotterdam West en Rotterdam Zuid – Breda/Hazeldonk Grens. De kunstwerken zijn in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat gebouwd onder toezicht van Rijkswaterstaat. Later blijkt bij de bouw van tien viaducten in het noordelijke deel door een rekenfout constructiefouten te zijn gemaakt. Vanaf september 2009 maken de eerste reizigerstreinen gebruik van de Hogesnelheidslijn. Vooralsnog rijden alleen de treinen van Eurostar met maximale snelheid van 300 km/u over de verbinding. De tijdelijk IC Direct met Traxx-locomotieven en IC-rijtuigen rijden maximaal 160 km/u. Hoewel het in eerste instantie nog de bedoeling deze combinaties binnen afzienbare tijd te vervangen door V250-treinstellen, rijden ze meer dan vijftien jaar over het traject. De ICNG-treinstellen, die NS in 2023 op de verbinding introduceert, rijden volgens dienstregeling voorlopig eveneens 160 km/u, maar kunnen de vertraging door de snelheidsbeperkingen met een beetje geluk weer inlopen door op de rest van het traject 200 km/u te rijden.

Meer informatie over de extra snelheidsbeperking op prorail.nl

Bekijk de reactie van NS op ns.nl

Op de foto boven dit artikel staat ICNG-treinstel 3133 op 15 april 2023 op Rotterdam Centraal klaar voor een proefrit over de Hogesnelheidslijn.