30 oktober 2024

In 1999 presenteert de SGB het Masterplan voor een flinke uitbreiding van hun museumspoorlijn. Belangrijk onderdeel is de komst van een museumgebouw. In 2017 kan de SGB hiervoor de grote hal van de Centrale Werkplaats van de RET overnemen. Het gebouw uit 1916 is oorspronkelijk onderdeel van het voormalige fabriekscomplex van Allan. Het Rotterdamse bedrijf produceert tussen 1910 en 1959 onder andere een groot aantal treinen en trams. Dankzij een bijdrage van de VriendenLoterij kan de SGB op 30 oktober 2024 bekendmaken dat er genoeg geld bijeengebracht is om de loods in Goes weer op te bouwen en over enkele jaren als De Treinfabriek weer in gebruik te nemen.

In de jaren twintig legt de Spoorweg-Maatschappij Zuid-Beveland vanuit Goes enkele tramlijnen door Zuid-Beveland aan. De exploitatie van de reizigersdienst is enkele jaren na de opening alweer gestaakt. De ringlijn ten zuiden van de Zeeuwse Lijn blijft langer in gebruik. In 1972 stopt NS echter ook met het goederenvervoer op het oostelijke deel naar Hoedekenskerke en Borssele. Datzelfde jaar neemt de Stoomtram Goes – Borsele het traject over voor museale ritten. In Goes kan de SGB bovendien gebruikmaken van het voormalige NS-depot annex werkplaats.

Masterplan

In de daaropvolgende decennia bouwt de SGB een aanzienlijke materieelcollectie op en verandert de naam in Stoomtreim Goes – Borsele. In 1999 presenteert de SGB het Masterplan voor een uitgebreid spoorwegmuseum, inclusief werkend stoomdepot en historische ritten op de Zeeuwse Lijn. De daaropvolgende jaren verzamelt de SGB alvast diverse spoorse attributen als een deel van de oude perronoverkapping van Utrecht Centraal. Ook is het emplacement in Goes aangevuld met een seinhuis en goederenloods uit Middelburg.

Allan Treinfabriek

Terwijl de plannen tussentijds zijn aangepast, blijft het idee voor een museumgebouw bestaan. De SGB is dan ook jarenlang op zoek naar een geschikt gebouw. Uiteindelijk kan de vereniging in 2017 de grote hal van de Centrale Werkplaats van de RET overnemen.

De hal uit 1916 is 87 meter lang, 35 meter breed en 16 meter hoog en onderdeel van het voormalige fabriekscomplex van Allan & Co’s Koninklijke Nederlandsche Fabrieken van Meubelen en Spoorwegmaterieel. Het Rotterdamse bedrijf, in 1839 opgericht als meubelfabriek, produceert tussen 1910 en 1959 een groot aantal treinen voor onder andere de Nederlandse en Nederlands-Indische markt. Ook komen die periode diverse bussen en een groot aantal Rotterdamse en Haagse trams uit de fabriek gerold. Vanaf 1960 heeft de RET het complex in gebruik als Centrale Werkplaats. Na de eeuwwisseling zijn de oude fabrieksgebouwen echter aan vervanging toe.

Herbouw kan van start!

Met hulp van financiële bijdrages van onder andere het Mondriaanfonds, de gemeente en de provincie kan de SGB het gebouw laten demonteren. De bouwdelen liggen sindsdien opgeslagen in Goes. Nadat de vereniging al een miljoen euro bij elkaar heeft gespaard, maakt de SGB op 30 oktober 2024 bekend dat ze, dankzij een bijdrage van 675.000 euro van de VriendenLoterij, de monumentale loods definitief kunnen opbouwen. Hiermee kan de langgekoesterde droom voor een tentoonstellingshal werkelijkheid gemaakt worden.

Het gebouw gaat niet alleen als tentoonstellingshal dienen, maar ook onderdak bieden aan de materieelcollectie die nu grotendeels buiten staat. Bezoekers kunnen straks in het museumgebouw meer leren over de rijke geschiedenis van het spoorvervoer in Zeeland en dit al dan niet combineren met een rit met een museumtrein. Ook kan het gebouw gebruikt worden voor evenementen. Na de herbouw van de loods kan SGB dagelijks bezoekers ontvangen. Nu is dat alleen tijdens rijdagen.

Het is de bedoeling dat het gebouw begin 2026 weer overeind staat en in 2030 open kan voor het publiek. De SGB verwacht na de opening van De Treinfabriek een verdubbeling van de bezoekersaantallen.

Allan is één van de fabrikanten van de motorrijtuigen van het type omC 901-908 die speciaal voor de diensten op de Zeeuwse tramlijnen zijn ontwikkeld. De SGB bouwt na de eeuwwisseling zelf twee replica’s die de volgnummers 909 en 910 krijgen.

Lees ook het bericht op omroepzeeland.nl

Op de foto hierboven een deel van het fabriekscomplex van Allan met in het midden de grote hal uit 1916. Bron: Spoorwegmuseum

Op de foto boven dit artikel staan de twee replica’s van de motorrijtuigen van het type omC 901-908 op 18 mei 2023 in het tractiegebouw in Goes. Eén van de originele motorrijtuigen is in 1927 gebouwd door Allan in Rotterdam.