25 januari 2024, update 26 januari 2024

In het najaar van 2022 ontdekt ProRail in een viaduct van de Hogesnelheidslijn scheurtjes in het laswerk. Hierna is de snelheid van het treinverkeer beperkt tot maximaal 80 km/u. Omdat tussen Hoofddorp en de Groene Hart Tunnel negen vergelijkbare kunstwerken zijn gebouwd, geldt hier sindsdien een snelheidsbeperking van 160 km/u. Begin 2024 wil de infrabeheerder kijken of de snelheid weer verhoogd kan worden. Uit een quickscan blijkt echter dat meer kunstwerken scheuren vertonen en de snelheid juist verder omlaag moet.

Nadat ProRail in het najaar van 2022 in het viaduct van de Hogesnelheidslijn over de Zuidweg ten zuiden van Rijpwetering scheurtjes in het laswerk ontdekt, is de snelheid van het treinverkeer hier beperkt tot maximaal 80 km/u, in plaats van 300 km/u. Omdat tussen Hoofddorp en de Groene Harttunnel negen vergelijkbare kunstwerken zijn gebouwd, geldt voor het complete traject sindsdien een snelheidsbeperking van 160 km/u.

Hoewel voor een snelheidsverhoging naar 300 km/u ingrijpende herstelwerkzaamheden nodig zijn, wil ProRail wel kijken of ter hoogte van het viaduct weer een snelheidsverhoging naar 160 km/u mogelijk is. Begin 2024 laat de infrabeheerder daarom een quickscan uitvoeren. Hierbij zijn ook de negen vergelijkbare viaducten meegenomen. Uit het onderzoek blijkt echter dat de constructie van vijf van die negen kunstwerken zelfs niet sterk genoeg is om 160 km/u te blijven rijden.

ProRail brengt de maximale snelheid voor een deel van het traject tussen Hoofddorp en de Groene Harttunnel per 25 januari 2024 dan ook direct terug naar 120 km/u. Hierdoor lopen de IC Direct en internationale treinen die gebruik maken van de HSL enkele minuten vertraging op en is het volgens ProRail niet meer mogelijk de volledige dienstregeling te blijven rijden. Terwijl alle internationale treinen blijven rijden, is NS genoodzaakt de dienstregeling van de IC Direct aan te passen. Door de snelheidsbeperking op te schuiven naar het baanvak waar dit echt nodig is, kunnen de Staatssecretaris en NS de volgende dag meedelen dat ook alle binnenlandse treinen kunnen blijven rijden. De treinen kunnen echter wel enkele minuten vertraagd zijn waardoor aansluitingen verloren kunnen gaan.

Terwijl de treinen rustig over het noordelijke deel van de Hogesnelheidslijn blijven rijden, voert ProRail een nadere analyse uit en gaat de infrabeheerder op zoek naar mogelijke maatregelen om de snelheid weer te kunnen verhogen. ProRail kan echter nog geen prognose afgeven over de tijdsduur. Het is hierdoor ook nog niet bekend wat de gevolgen zijn voor de snelle IC Brussel die NS vanaf juni 2024 wil laten rijden en de compleet nieuwe dienstregeling van de IC Direct die een half jaar later van start moet gaan.

De Hogesnelheidslijn-Zuid is tussen 2000 en 2006 aangelegd en bestaat feitelijk uit twee delen: Hoofddorp – Rotterdam West en Rotterdam Zuid – Breda/Hazeldonk Grens. De kunstwerken zijn in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat gebouwd onder toezicht van Rijkswaterstaat. Later blijkt bij de bouw van tien viaducten in het noordelijke deel door een rekenfout constructiefouten te zijn gemaakt. Vanaf september 2009 maken de eerste reizigerstreinen gebruik van de Hogesnelheidslijn. Vooralsnog rijden alleen de treinen van Eurostar met maximale snelheid van 300 km/u over de verbinding. De tijdelijk IC Direct met Traxx-locomotieven en IC-rijtuigen rijden maximaal 160 km/u. Hoewel het in eerste instantie nog de bedoeling deze combinaties binnen afzienbare tijd te vervangen door V250-treinstellen, rijden ze meer dan vijftien jaar over het traject. De ICNG-treinstellen die NS in 2023 op de verbinding introduceert, rijden volgens dienstregeling voorlopig eveneens 160 km/u, maar kunnen de vertraging door de snelheidsbeperking met een beetje geluk weer inlopen door op de rest van het traject 200 km/u te rijden.

Lees ook het persbericht van ProRail

Op 26 januari 2024 meldt NS dat ondanks de berichtgeving van ProRail alle treinen blijven rijden, zij het met enkele minuten vertraging.

Sinds de presentatie van de plannen voor de Hogesnelheidslijn Zuid in 1988 loopt de verbinding op verschillende manieren vertraging op. Vooral de ligging van de lijn tusse Hoofddorp en Rotterdam met een eventuele tussenstop in Den Haag staan lang ter discussie. Na het gereedkomen van de verbinding duurt het vervolgens drie jaar tot de eerste reizigerstreinen via de HSL rijden. Omdat de in 2004 bestelde snelle treinstellen nog niet gereed zijn, rijden geïmproviseerde treinstammen met Traxx-locomotieven en IC-rijtuigen de binnenlandse treindienst en later ook de IC Brussel. De maximale snelheid van de stammen is slechts 160 km/u. De teleurstellende kwaliteit van de nieuwe Fyra-treinstellen zorgt ervoor dat de trage treinstammen na vijftien jaar nog altijd een groot deel van de treinen rijdt. Met de huidige snelheidsbeperkingen kan NS na al die jaren nog altijd niet de gewenste dienstregeling rijden. Hieronder een beknopt overzicht van de lange aanloop naar deze dienstregeling.

Hierboven een toepasselijke illustratie van het X-account News in Toys.

Op de foto boven dit artikel staat ICNG-treinstel 3133 op 15 april 2023 op Rotterdam Centraal klaar voor een proefrit over de Hogesnelheidslijn.