Bijna een half jaar na de terugkeer van de eerste reguliere slaaptrein op Nederlandse bodem, gaat ook de eerste reisorganisatie met een wekelijks rijdende nachttrein naar diverse Europese steden rijden. In de loop van 2023 gaat voor het eerst ook een commerciële partij een reguliere slaaptrein door Nederland aanbieden. Ook van, via en naar andere Europese landen groeit het aantal regelmatig rijdende slaaptreinen gestaag.
Op vrijdag 9 december 2016 vertrekt onder grote belangstelling na 115 jaar de laatste reguliere slaaptrein vanuit Amsterdam. De CityNightLine naar Basel en Zürich is de laatste nachttrein die op dagelijkse basis vanuit Nederland rijdt. Door de toenemende concurrentie van goedkope vluchten verdwijnt rond de eeuwwisseling al de ene na de andere slaaptrein. In het voorjaar van 2016 besluit Deutsche Bahn klassieke nachttrein niet meer in de komende dienstregeling op te nemen, waarmee ook in Nederland een einde komt aan de laatst overgebleven slaaptrein. Bij het stoppen van de CNL van DB neemt de Oostenrijkse ÖBB een aantal treindiensten en tientallen rijtuigen over. Deze treinen en de bestaande nachttreinen van ÖBB rijden voortaan onder de merknaam Nightjet. Eén van de overgenomen treinen is de slaaptrein van Wenen naar Düsseldorf. Vanaf 25 mei 2021 rijden de treinen door naar Amsterdam
Door de groeiende afkeer tegen de milieubelasting van het vliegverkeer is de internationale trein als duurzaam alternatief over de langere afstand in heel Europa sinds enige jaren weer aan een opmars bezig. ÖBB is dan ook niet de enige spoorwegmaatschappij die de klassieke slaaptrein nieuw leven inblaast. Vanuit Praag verzorgt het Tsjechische RegioJet vanaf de zomer van 2020 een rechtstreekse verbinding naar Kroatië. Daarnaast staan nachttreinen naar Polen en de grens met Oekraïne op het programma. Ook in andere Europese landen worden oude verbindingen een nieuw leven ingeblazen en nieuwe verbindingen opgestart. Zo keert in december 2021, vijf jaar na het opheffen van de CityNightLine van Amsterdam naar Basel en Zürich, dezelfde verbinding terug onder de Nightjet-vlag.
Na de succesvolle terugkeer van reguliere slaaptreinen van NS en ÖBB, zien ook commerciële partijen brood in de revival van de slaaptrein. Eén van de partijen is het Belgisch-Nederlandse European Sleeper die in samenwerking met het Tsjechische RegioJet met nachttreinen van Brussel via Amsterdam naar Berlijn, Dresden en Praag wil gaan rijden. Nadat de startdatum een aantal keer is uitgesteld, maakt European Sleeper op 27 december 2022 bekend dat de eerste zogenaamde Good Night Train op 25 mei 2023 gaat rijden. Vooralsnog rijden de treinen driemaal per week vanuit Brussel via Amsterdam naar Berlijn. Zolang de treinen tot de Duitse hoofdstad rijden is de samenwerking met RegioJet van de baan. European Sleeper hoopt echter in 2024 door te kunnen rijden naar Praag. Bovendien heeft het bedrijf al plannen voor verbindingen naar Scandinavië, Zuid-Frankrijk of Barcelona.
Met de komst van de slaaptreinen is Nederland volledig opgenomen in het snelgroeiende Europese netwerk van nachttreinen. Op de website Back-on-Track.eu is een overzicht met alle regelmatig bediende nachttreinbestemmingen en belangrijke haltes in Midden- en West-Europa te vinden. De kaart wordt regelmatig bijgewerkt. De afbeelding hieronder toont de situatie op 1 januari 2023.
Vanaf oktober 2021 rijdt reisorganisatie Flywise Travel in samenwerking met Train Charter Services onder de naam Green City Trip vanuit Nederland met een eigen slaaptrein naar verschillende Europese steden. De komst van Green City Trip betekent, naast de opkomst van de slaaptrein, min of meer de revival van de zogenaamde reisbureautrein. Verschillende reisorganisaties organiseren de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog frequent rijdende treinen naar verschillende Europese vakantiebestemmingen. Bekende namen zijn de Zon-Express naar Zuid-Frankrijk en de Bergland Express naar de Alpen. Met de opkomst van het particuliere autobezit en de goedkopere vliegreizen neemt de belangstelling in de jaren ’70 snel af. Toch duurt het nog tot 2005 tot de laatste klassieke reisbureautrein is opgeheven. Hierna resteren in Nederland alleen nog enkele chartertreinen als de jaarlijkse Alpenexpressen naar de wintersportgebieden.
Op de foto boven dit artikel rijdt TCS 102001 9 oktober 2022 met een Müller Party Zug langs de voormalige halte OLV ter Nood bij Heiloo richting Venlo. TCS verzorgt in Nederland ook de tractie van de treinen van Green City Trip en European Sleeper.