Baarn Buurtstation

In de tijd dat diverse spoorwegmaatschappijen elkaar beconcurreren met de aanleg van spoorlijnen, bouwt de Utrechtse Locaalspoorweg-Maatschappij in Baarn schuin tegenover het bestaande stationsgebouw van de HSM aan de Oosterspoorweg een nieuw stationsgebouw. Het gebouw is het eindpunt van de spoorlijn Den Dolder – Baarn. De verbinding en het stationsgebouw worden in juni 1898 in gebruik genomen. Terwijl de verschillende spoorwegmaatschappijen de daaropvolgende decennia steeds meer met elkaar samenwerken en uiteindelijk de Nederlandse Spoorwegen vormen, duurt het nog tot 1939 voordat de lokaallijn uit Den Dolder wordt aangesloten op het Oosterspoor. De treinen uit Utrecht rijden echter nog tot 1948 van en naar het Buurtstation.

Terwijl de reizigerstreinen vanaf dat jaar van en naar het voormalige HSM-station rijden, gebruikt NS het Buurtstation nog tot mei 1972 voor goederenvervoer. Enkele jaren na het staken van het goederenvervoer zijn de laatste rails opgebroken. In 1984 is een restaurant in het voormalige stationsgebouw geopend. In 1999 is het gebouw benoemd tot Rijksmonument.

Het Baarnse Buurtstation is zowel aan de buitenzijde als vanbinnen voor een groot deel in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven. Ook het perron is grotendeels blijven liggen en inmiddels gedeeltelijk in gebruik als terras. Datzelfde terras is later ter hoogte van de perronkap uitgebreid naar de plek waar eerder het perronspoor ligt.

Naast het stationsgebouw zijn ook het later gebouwde toiletgebouw en de goederenloods bewaard gebleven. In het voormalige toiletgebouw is tegenwoordig een informatiepunt ingericht. In de vroegere goederenloods bevinden zich in de loop der tijd verschillende musea. Het gebouw staat inmiddels al een paar jaar leeg. Ondanks de sloop van de locomotiefloods geven het monumentale stationsgebouw en de bewaarde bijgebouwen en perrons een uniek beeld van een historisch stationscomplex.

Op de kaarten hieronder de situatie in Baarn met beide stations als middelpunt van de kaart van rond 1930 en 2020. Duidelijk is te zien dat beide spoorlijnen redelijk ver uit elkaar liggen. Anno 2020 lopen ze gezamenlijk naar het huidige NS-station.