Tijdens de laatste grote aanlegperiode van spoorlijnen door de Staat kiest de overheid vaak voor grotere en meer uitbundige stationsgebouwen dan tijdens de eerste staatsaanleg zo’n twintig jaar eerder. Bovendien worden veel minder complete standaardontwerpen toegepast maar is er variatie van verschillende regelmatig terugkerende elementen. Ook zijn de meeste gebouwen veel rijker versierd dan hun voorgangers en niet langer symmetrisch. Een goed voorbeeld is het bewaarde stationsgebouw van Kwadijk aan de spoorlijn Zaandam – Enkhuizen. Het stationsgebouw is in mei 1884, samen met de bijpassende goederenloods die enkele tientallen meters verderop staat, in gebruik genomen.
 |
 |
Station Kwadijk bestaat uit een langwerpig gebouw met een middendeel dat aan de straatzijde naar voren staat. In het middendeel is de entree naar de stationshal. Ondanks dat de exploitatie van de Staatslijn Zaandam – Enkhuizen direct naar de HSM gaat, zijn boven de ingang naast het bouwjaar ook de letters SS van de concurrerende Staatsspoorwegen aangebracht. De rechterzijde van het stationsgebouw bestaat uit een hoge dienstwoning. In het grote stationsgebouw is naast de stationsvoorzieningen ook het lokale postkantoor gehuisvest.
Enkele tientallen meters ten noorden van het gebouw komt een bijpassende goederenloods. Het gelijktijdig gebouwde stationsgebouw van het nabijgelegen Oosthuizen is in spiegelbeeld uitgevoerd.
 |
 |
Van 1906 tot 1933 is Kwadijk het startpunt van de tramlijn Kwadijk – Edam – Volendam. Deze periode staat het overstapstation als Kwadijk-Edam in het Spoorboekje. Na het staken van de reizigerstrams rijden nog ruim tien jaar goederentrams naar Edam en Volendam. Intussen laat NS eind mei 1938 de laatste reizigerstreinen in Kwadijk stoppen.
 |
 |
Na de sluiting voor het reizigersvervoer is het stationsgebouw zo’n zestig jaar lang in gebruik als zaad- en graangroothandel. Hierbij is het langgerekte deel van het stationsgebouw opgehoogd en het naar voren staande middendeel vereenvoudigd. Ook is een deel van de gevels dichtgemetseld en zijn kozijnen vereenvoudigd. Zo verdwijnt in de loop der jaren een belangrijk deel van de oorspronkelijke details.
Na het vertrek van de groothandel is het gebouw onder andere in gebruik als atelierruimte. Na de eeuwwisseling ontstaan de plannen om het beeldbepalende gebouw op te knappen en om te bouwen tot bedrijfsverzamelgebouw. Het gebied tussen stationsgebouw en de goederenloods moet volgebouwd worden met appartementen.
In 2010 is de renovatie van het stationsgebouw gereed. Hierbij is de oorspronkelijke entree van de stationshal in ere hersteld. Het opgehoogde deel is voorzien van glaspuien en ook in het dak komen brede glazen dakkapellen. Het gerenoveerde stationsgebouw heeft vier verdiepingen met kantoorunits. Doordat van de geplande appartementen tussen stationsgebouw en goederenloods wordt afgezien, is het oorspronkelijke karakter van het stationsemplacement enigzins bewaard gebleven.
 |
 |
 |
 |