In augustus 1865 nemen de Staatsspoorwegen aan Staatslijn A het eerste Deventerse stationsgebouw in gebruik. Het gebouw is net als de stationsgebouwen in vergelijkbare vestingsteden langgerekt, laag en grotendeels van hout. In november 1887 opent ook de HIJSM een stationsgebouw in Deventer. Het station aan de lokaallijnen naar Apeldoorn en Almelo staat nabij het SS-station en is eveneens van hout. Beide stations zijn per spoor verbonden voor de overbrenging van goederenwagens. Reizigers moeten zo’n vijf minuten lopen. Vanaf 1910 maken ook de treinen van de nieuwe lijn naar Ommen gebruik van het SS-station. Hiervoor is bij het gebouw een derde perron aangelegd.

Het HSM-station is na de ombouw van de lokaallijnen tot hoofdspoorweg enkele jaren na de opening al snel te klein. Al snel gaan stemmen op om alle Deventerse spoorwegverbindingen onder te brengen in één nieuw station. Om ook de steeds drukker wordende kruisingen met het wegverkeer te ontlasten, is besloten de spoorlijnen in de stad en het emplacement op te hogen. De modernisering van het spoorwegnet in Deventer begint uiteindelijk in 1914. Door de Eerste Wereldoorlog duurt het echter nog tot 1920 wanneer op de plek van het voormalige SS-station het nieuwe stationsgebouw in gebruik wordt genomen. Het asymmetrische hoofdgebouw kent een hoog deel met diverse stationsfuncties en woningen. Het lange lage deel aan de rechterkant van het gebouw is bestemd voor de opslag van goederen en als fietsenstalling. Het gebouw is via een tunnel onder de hooggelegen sporen verbonden met het eilandperron. Op het brede langgerekte perron staan drie perrongebouwen met daarin onder andere dienst- en wachtruimten en de stationsrestauratie. Vrijwel het complete perron is overdekt door de 400 meter lange perronkap. Aan de noordzijde van het perron zijn twee zaksporen voor lokaaltreinen aangelegd. Links van het stationsgebouw komt een verwarmingsgebouw met een een forse watertoren in dezelfde bouwstijl.

Terwijl de functies van de gebouwen van het stationscomplex regelmatig veranderen, blijft het geheel grotendeels in originele staat bewaard. Wel maken de zaksporen in het eilandperron plaats voor een tuin en verdwijnt de hoge schoorsteen van het verwarmingsgebouw. Ook is de fietsenstalling onder het stationsplein gebracht en kent het lage deel van het stationsgebouw inmiddels horecavoorzieningen.

Omdat de capaciteit van het eilandperron beperkt is, is in 2013 aan de kant van het hoofdgebouw een nieuw perron gebouwd. Van 2008 tot 2014 kunnen reizigers gebruik maken van een tijdelijk perron dat bovenop spoor 1 ligt. In juni 2014 is het definitieve perron langs het eerste spoor in gebruik genomen. Voor de toegang tot het perron komt aan de linkerzijde van het stationsgebouw een grotendeels glazen aanbouw. In 2016 is het monumentale stationsgebouw zoveel mogelijk teruggeschilderd in de historische kleurstelling. De daaropvolgende jaren krijgen ook de perrongebouwen en de stationsomgeving een opknapbeurt.

Station Deventer Dv
Opening: 5 augustus 1865
Spoorlijn(en): Arnhem – Zwolle – Leeuwarden km 43,5
Apeldoorn – Deventer km 14,8
Deventer – Almelo km 0,0
Deventer – Ommen km 0,0
Links: Sporenplan
NS Stationsinfo
De glazen aanbouw met toegang naar het nieuwe perron aan de linkerzijde van het stationsgebouw van Deventer op 28 november 2016.

Op de foto boven dit artikel: in het najaar van 2016 is het stationsgebouw van Deventer teruggebracht in de originele kleurstelling. Half november zijn de werkzaamheden afgerond. Op de voorgrond de nieuwe fietsenkelder die een jaar eerder gereed is. Deventer, 22 maart 2020.