Tegelijkertijd met de spoorlijn Zwolle – Stadskanaal legt de NOLS de aansluitende zijtak tussen Assen en Gasselternijveen aan. De spoorlijn wordt op 15 juni 1905 geopend. Op diezelfde dag wordt ook de verbinding tussen Gasselternijveen en Stadskanaal in gebruik genomen. De spoorlijn uit Zwolle en Emmen bereikt het dorp pas een half jaar later. Het reizigersvervoer tussen Assen en Gasselternijveen is in mei 1939 gestaakt. Een jaar later wordt de treindienst echter weer hervat. Het duurt nog tot mei 1947 voordat NS de treindienst opnieuw staakt. In november 1968 wordt ook het goederenvervoer tussen Assen en Gieten opgeheven. Nog geen vier jaar later volgt het traject Gieten – Gasselternijveen. Het complete traject is in 1977 opgebroken.
De spoorlijn tussen Assen en Gasselternijveen is min of meer een zijtak van het lokaalspoorwegnetwerk dat de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij aan de het begin van de twintigste eeuw tussen de Twentse industrie en de haven van Delfzijl aanlegt. De treindienst op de lokaallijn uit Assen richt zich voornamelijk op Stadskanaal. Met het groeiende aantal treinen vanuit zowel Assen als Emmen, besluit de NOLS de spoorlijn tussen Gasselternijveen en Stadskanaal te verdubbelen. In 1922 is het tweede spoor tussen beide plaatsen gereed. In mei 1939 staakt NS het reizigersvervoer tussen Assen en Stadskanaal. Het reizigers- en goederenvervoer vanuit Emmen ligt dan al een half jaar stil. In mei 1940 worden alle reizigersdiensten naar Stadskanaal hervat. Terwijl de treindienst naar Emmen een half jaar later opnieuw is gestaakt, rijden tussen Assen en Stadskanaal nog tot na de oorlog reizigerstreinen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het tweede spoor tussen Gasselternijveen en Stadskanaal echter wel opgebroken.
Het gebrek aan rollend materieel zorgt ervoor dat NS de reizigersdienst in mei 1947 tijdelijk met bussen uitvoert. In 1950 besluit NS de reizigersdienst per spoor niet te hervatten. Na de beïndiging van het reizigersvervoer rijden nog 25 jaar goederentreinen over het traject. De goederendienst tussen Assen en Gieten stopt in 1968. In 1972 rijdt de laatste goederentrein tussen Gieten en Gasselternijveen. Nadat plannen voor een museumspoorlijn niet doorgaan, is het traject in 1977 opgebroken.
Dienstregeling
Tussen Assen en Stadskanaal rijden in de eerste jaren zo’n zeven reizigerstreinen per dag. In enkele jaren verdubbelt dit aantal. Ook pendelt een enkele trein tussen Assen en Gasselternijveen. In mei 1939 is de treindienst vervangen door een busdienst. Door brandstofschaarste tijdens de Tweede Wereldoorlog is de treindienst tussen Assen en Stadskanaal een jaar later weer hervat. NS voert tijdens en na de oorlog slechts een beperkte treindienst op het traject uit. In mei 1947 is de treindienst opnieuw vervangen door een busdienst. De reden is nu het gebrek aan rijdend materieel bij de spoorwegen. Hoewel NS in 1950 besluit om de treindienst definitief niet te hervatten, staat de busdienst tussen Assen en Stadskanaal nog jarenlang in het Spoorboekje.
Het tracé voormalige spoorwegverbinding tussen Gasselternijveen en Assen is grotendeels terug te vinden in het landschap. Het grootste deel is begaanbaar als onverhard wandelpad. Van de stationsgebouwen zijn alleen die van Rolde en Eext bewaard.
Klik hier voor een impressie van de restanten van de spoorlijn Gasselternijveen – Assen.
